Daniel Jonas

Mitologia Szykowna 

Gdybym tak mógł być bykiem
Pięknym, łagodnym i białym,
Który uniósłby cię pewnie w białe góry Krety
Jak krater z Tarentu,
Portret młodzieńca Rafaela
Nad hormonalną wyspą starego dziecka.

Uratowałbym cię (w końcu jestem synem boga);
Mówiłabyś: "Zakochałam się w byku"
I opiewaliby nas poeci Aleksandrii.

Pada śnieg. Cały kraj to getto.

Co pewien czas bogowie muszą poczuć się żywi.
Kryzys wieku średniego rodzi
Niecne kąty i kontynenty
A ty, Europo, matrono o znużonych wzgórkach
Spojrzysz zaczepnie na nimfę: twoje minione zwierciadło.

Zbliż się, Warszawo. Jestem bykiem.
Jestem bykiem, pięknym, łagodnym i białym. 

Przełożył Michał Lipszyc

Daniel Jonas

Mitologia Galante 

Pudesse eu ser um touro,
um touro belo, manso e branco,
que te levasse à certa, às montanhas brancas
de Creta, como uma cratera de Tarento,
um retrato de jovem de Rafael,
sobre a ilha hormonal de velha criança.

Salvar-te-ia (afinal, eu era filho de um deus),
dirias: “Estou apaixonada por um touro”
e seríamos cantados por poetas de Alexandria.

Neva. Todo o país é um gueto. 
 
Deuses precisam por vezes de se sentir vivos.
A crise de meia-idade gera
incontinentes e continentes
e tu, Europa, matrona, com tuas colinas cansadas
olharás com acinte a ninfa: o teu espelho passado.

Aproxima-te, Varsóvia. Eu sou um touro.
Eu sou um touro, belo, manso e branco.

Daniel Jonas, urodził się w 1973 roku w Porto, gdzie dziś mieszka i pracuje. Wydał 6 tomików poezji, wśród których: Os Fantasmas Inquilinos, Sonótono – tomik, za który dostał poetycką nagrodę PEN w 2008 r., Passageiro Frequente (Częsty przechodzień) – nominowany do nagrody Europejski Poeta Wolności oraz Nó, za który otrzymał nagrodę poetycką APE/Teixeira de Pascoaes 2014. Za całokształt swojej pracy artystycznej został w 2012 roku wyróżniony nagrodą Europa/David Mourão-Ferreira przyznawaną przez Uniwersytet w Bari. Daniel Jonas przełożył na język portugalski dzieła takich twórców jak: Milton, Evelyn Waugh, Luigi Pirandello, J-K Huysmans, W. H. Auden, John Berryman, Charles Dickens, Henry James czy William Shakespeare. Współtworzył portugalską adaptację Kupca weneckiego Shakespeare’a do spektaklu w Teatrze São João oraz Raju utraconego Miltona wystawionego na tej samej scenie. Jako dramaturg zadebiutował sztuką Nenhures napisaną dla grupy teatralnej Teatro Bruto. Kolejne to Reféns, Still Frank i Estocolmo. Jego najnowsze książki to Bisonte opublikowana w 2016 r. oraz Canícula – wydana w 2017 r.

Daniel Jonas nasceu no Porto em 1973 onde vive e trabalha até hoje. Estreou 6 livros de poemas, entre eles: Os Fantasmas Inquilinos, Sonótono – pelo qual recebeu o Prémio PEN de Poesia 2008, Passageiro Frequente – nomeado para o prémio do Poeta Europeu da Liberdade e – pelo qual recebeu o Grande Prémio de Poesia Teixeira de Pascoaes 2014. Foi distinguido com o prémio Europa David Mourão-Ferreira, da Universidade de Bari/Aldo Moro, em 2012. Traduziu para português as obras de Milton, Evelyn Waugh, Luigi Pirandello, J-K Huysmans, W.H. Auden, John Berryman, Charles Dickens, Henry James e William  Shakespeare, especificamente O mercador de Veneza, tendo sido coautor da versão cénica do espetáculo estreado em novembro de 2008 no Teatro Nacional de São João no Porto. Para a companhia Teatro Bruto, escreveu as peças Nenhures, Reféns, Still Frank e Estocolmo. Os seus livros mais recentes são Bisonte, publicado em 2016, e Canícula, publicado em 2017.

Michał Lipszyc, bajkopisarz, iberysta, popularyzator i tłumacz literatury anglo - i portugalskojęzycznej. Jako jeden z redaktorów „Literatury na Świecie” prezentuje w piśmie nowe lub niedocenione zjawiska w literaturze pięknej luzo-brazylijskiego obszaru kulturowego oraz wybranych obszarów Afryki. W przekładzie i opracowaniu Michała Lipszyca ukazały się m.in.: Księga niepokoju Fernanda Pessoi, Jeruzalem Gonçalo M. Tavaresa, Babcia 19 i sowiecki sekret Ondjakiego, Żony mojego ojca Joségo Eduarda Agualusy, Lunatyczna kraina Mii Couto, Ostatni krąg. Najniebezpieczniejsze więzienie Brazylii Drauzia Varelli. Michał Lipszyc doskonalił swoją znajomość języków i kultur podczas wyprawy etno- i literaturoznawczej z lingwistami Uniwersytetu Warszawskiego do Mozambiku w 2007 r. oraz wyprawy etnomuzykologicznej do Brazylii w 2010 r. z dziennikarzami "Programu 2 Polskiego Radia". Często można go usłyszeć w radiu, chętnie spotyka się z czytelnikami. Jest autorem wielu esejów poświęconych światu luzofonii oraz czterech bajek dla dzieci: Wielkie poziomkowe oszustwo, Klęska czarnych mamutów, Podwodny sen smoka, Wyprawa w Mordęgi.

Michał Lipszyc é escritor de contos para crianças, tradutor de inúmeras obras da literatura lusófona e inglesa e divulgador da cultura dos países de língua portuguesa. Foi responsável por vários números da revista Literatura na Świecie (Literatura no Mundo) dedicados à literatura portuguesa, brasileira e da África lusófona. Traduziu para polaco, entre outros, O Livro do Desassossego (Księga niepokoju) de Fernando Pessoa, Jerusalém (Jeruzalem) de Gonçalo M. Tavares, Avó Dezanove e o segredo do soviético (Babcia 19 i sowiecki sekret) de Ondjaki, As Mulheres do Meu Pai (Żony mojego ojca) de José Eduardo Agualusa, Terra Sonâmbula (Lunatyczna Kraina) de Mia Couto, Estação Carandiru (Ostatni krąg. Najniebezpieczniejsze więzienie Brazylii) de Drauzio Varella. Michał Lipszyc participou de várias visitas de estudo a países lusófonos: em 2007, acompanhou um grupo de linguistas da Universidade de Varsóvia durante a sua visita a Moçambique; e, em 2010, fez parte da equipa do canal dois da rádio nacional polaca que esteve no Brasil a investigar a etnografia e a música brasileiras. Participa frequentemente em audições na rádio e em encontros literários. É autor de muitos ensaios dedicados ao mundo lusófono e também de quatro contos para crianças ainda não publicados em língua portuguesa.